Ik ben nu al weer bijna drie weken in Thailand, en het is
hoog tijd voor een blog update. Er gebeurt veel in de wereld, waarbij het
perspectief vanuit Bangkok er anders uit ziet dan vanuit Amsterdam, als er al
veel aandacht aan wordt besteed. In Westerse media zie ik belangrijke
onderwerpen als de Europese vluchtelingencrisis, met de onthutsende foto van
het verdronken jongetje op het strand, de activiteiten van IS in Palmyra en het
Midden Oosten, het optreden van Donald Trump - the next president America
will never elect? - en natuurlijk de verschillende crises op de financiële
markten. Hier in Bangkok zien we eigenlijk alleen het laatste onderwerp een
beetje worden belicht - China is tenslotte dichtbij - samen natuurlijk met de nasleep van de bommen die mijn
aankomst hier verwelkomden. De andere onderwerpen zijn meer voor wat kleinere
berichten op de buitenland pagina's. En verder is er veel binnenlands politiek
nieuws over de nieuwe grondwet, die de Thaise junta hier wil invoeren, om het
land zijn "democratie" terug te geven. Hoe houd je hier in Thailand
een beetje bij wat er zo om je heen gebeurt?
De media hier staan onder toezicht van de overheid, en als
je wilt weten wat hier en in de wereld aan de hand is moet je het nieuws een
beetje bij elkaar sprokkelen uit allerlei binnen- en buitenlandse websites.
Onwelgevallige publicaties worden waar mogelijk verhinderd - als bijvoorbeeld een
blad als The Economist een artikel publiceert over Thailand dat de overheid hier
niet bevalt, dan is dat betreffende nummer niet in de winkel te koop, zoals
onlangs weer eens gebeurde. En dat de website van een onverdachte krant als de
Daily Mail al langdurig is geblokkeerd, is waarschijnlijk niet om redenen van
goede smaak.
Er zijn in Thailand twee wat grotere Engelstalige kranten -
The Bangkok Post en The Nation - en een paar Engelstalige web media. Die
publiceren nog wel eens wat licht kritische artikelen over de toestand in het
land en de plannen van de junta, wellicht omdat men het expat lezerspubliek
niet voor al te dom wil verslijten. Maar over het algemeen is de
informatiewaarde van deze kranten laag, en de berichtgeving bijzonder braaf -
zeker in vergelijking met de westerse media die we gewend zijn. Zo deed de adjunct
hoofdredacteur van de Bangkok Post verslag van een meeting met de junta, waarin
onder andere de recente bomaanslagen werden besproken, met daarin een paar in
westerse ogen onthullende zinsneden:
“Top
items on the meeting agenda (…) were constructive news coverage and means to
boost collaboration with daily and weekly newspapers to integrate their
coverage to support the work of the government and the NCPO”. En tijdens de meeting… “Police
spokesman Prawut Thavornsiri thanked the Thai media for not causing confusion
and panic, but criticised foreign media and social networks for "spreading
speculation and false reports of the incident and the probe".(*)
Het staat ver af van het beroemdste motto uit de
geschiedenis van het kranten maken “All the news that’s fit to print”,
dat sinds de oprichting de voorpagina van de New York Times siert. Geen westerse
hoofdredacteur zou zich door zijn regering voor zo’n meeting laten strikken,
laat staan met enige instemming citeren, maar mogelijk had deze hoofdredacteur weinig
keus. De krant lees je hier dus in tien minuten uit, en veel wijzer ben je dan
meestal niet.
De Thaistalige kranten kan ik nog niet zelf lezen, maar ik heb me
laten vertellen dat de situatie daar nog wat minder rooskleurig is. Wel zijn de
Thaise kranten veel sensatiegerichter dan bij ons, met vaak politieverslagen
met heftige foto’s. En als er een arrestatie is verricht wordt de verdachte
uitvoerig in beeld gebracht, omringd door trotse politiemannen – geen balkjes
over de ogen, en geen initialen voor de naam. Ook dat is voor westerse lezers wel
even wennen.
Het is duidelijk dat de junta zich behalve over binnenlandse
onrust ook zorgen maakt over het imago van Thailand in het buitenland. De
westerse media worden hier regelmatig door overheidsfunctionarissen
afgeschilderd als slecht en leugenachtig, of als handlangers van de voormalige
(afgezette) premier Taksin. In dat opzicht is het publieke optreden van
diezelfde overheidsfunctionarissen soms wel merkwaardig. Dat bleek nog maar
weer eens in de berichtgeving rond de recente bomaanslag. Al binnen een paar
uur na de aanslag kwamen hoge militairen en politiefunctionarissen met allerlei
wilde theorieën over de daders en hun achtergrond, die ze na verloop van tijd
natuurlijk weer moesten terugnemen. En als klap op de vuurpijl verscheen de
chef van de politie na de eerste belangrijke arrestatie op de voorpagina's van
de krant met een grote stapel bankbiljetten, en maakte bekend dat de politie
het uitgeloofde tipgeld aan zichzelf had uitgekeerd, en dat hij het geld zou
verdelen onder zijn rechercheurs. Over het effect van deze berichtgeving op het
imago van Thailand was blijkbaar wat minder goed nagedacht.
Een van de strengste wetten hier beschermt het imago en de
goede naam van het koninklijk huis. De wet wordt daadwerkelijk toegepast, en
overtredingen worden soms bestraft met zware gevangenisstraffen. Die kunnen
uiteraard niet alleen Thais treffen, maar ook buitenlanders. Onwelgevallige
facebookposts werden bijvoorbeeld kort geleden bestraft met tientallen jaren
cel. Veel kritische journalisten durven dan ook alleen vanuit het buitenland te
publiceren, waar ze buiten het bereik van de Thaise justitie blijven.
Als je bent opgegroeid in een land met een vrije pers en een
open publiek debat is dat wennen. Waar je in Nederland min of meer kunt
vertrouwen op wat je in de media leest - als je er tenminste voldoende leest, want men corrigeert elkaar - is dat hier niet zo. En ook
het nieuws dat je op internet bij elkaar sprokkelt is moeilijk op
betrouwbaarheid te beoordelen, omdat hoor en wederhoor ontbreken. Je weet vaak
niet wat je leest, en hoe de schrijver aan zijn informatie komt. Geruchten die
je op de ene plek ziet, duiken op een andere plek weer op als feiten. Het
publieke debat is hier niet goed mogelijk, en voor politieke onderwerpen vaak
ronduit verboden. Dat leidt dan weer tot het ontstaan en verspreiden van
allerlei complottheorieën, zoals ik in discussies met mijn Thaise vrienden vaak
goed kan merken. De uitdaging van het scheiden van waarheid en fictie is
interessant, maar vergt veel van het gezonde verstand, en meestal meer
informatie dan voorhanden is.
Het wereldnieuws is hier aan de hand van de buitenlandse
media goed bij te houden, maar het Thaise nieuws blijft op deze manier vaak een
mysterie, dat zich moeilijker laat ontrafelen en dat blijft verbazen.
(*) Bangkok Post, 27 augustus 2015. De NCPO is de National Council for Peace and
Order, de Thaise Junta.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten