AIIB

We zitten in een rammelende bus op weg van Meiktila naar Mandalay, een afstand van 120 kilometer over de belangrijkste snelweg van Myanmar. Onze busreis duurt ongeveer 4 uur, en dat geeft genoeg tijd de gedachten eens te laten gaan over het nieuwste Chinese initiatief, de AIIB. Deze Asian Infrastructure Investment Bank, waartoe ook Nederland gisteren toetrad heeft grote ambities ten aanzien van de handelsroutes rond China, en de infrastructuur van (met name) Zuidoost Azie. In de westerse pers wordt vooral de nadruk gelegd op de positie van China in het globale machtsevenwicht, en de rol die dit initiatief moet gaan spelen tegenover de westers gedomineerde Wereldbank en IMF, maar wie een tijdje door Azie rondreist begrijpt onmiddellijk waarom alle Zuidoost Aziatische landen al in 2014 lid werden van deze Bank. Niet alleen is in alle deze landen - met uitzondering van Thailand - de infrastructuur dramatisch slecht, ook is ze het product van de koloniale periode. Met de AIIB raken de Zuidoost Aziatische landen weer een stap verder weg van hun koloniale verleden.

Thibaw

We zitten in een hobbelende trein van Mandalay naar Thazi. De spoorlijn nog aangelegd door de Engelsen, de wagons waarschijnlijk van niet lang daarna. Onwillekeurig komen mijn gedachten op Thibaw, de laatste koning van Ava (Upper Burma), die regeerde vanuit Mandalay en die zijn land verspeelde aan de Engelse imperialisten. Thibaw was een tijdgenoot van koning Chulalonkorn van Thailand, maar in tegenstelling tot zijn buurman die zijn land juist uit handen van de Engelsen en Fransen wist te houden was Thibaw aartsconservatief. En waar Chulalonkorn het land moderniseerde, spoorwegen aanlegde, een handelsvloot oprichtte, en byzantijnse hofrituelen afschafte, verbood Thibaw - die nog nooit buiten zijn "verboden stad" in Mandalay was geweest - de engelse gezanten hun schoenen aan te houden, en hem anders dan voorover liggend aan te spreken. Dat leidde mede tot de engelse annexatie van Burma, die zich in enkele weken voltrok. De gevolgen zijn tot vandaag merkbaar.

Smaragden Buddha

Mijn tijd in Bangkok zit er bijna op. Begin volgende week gaan we op reis naar Myanmar, en dan laat ik deze “City of Angels” voor een tijdje achter me. Vanochtend bracht ik daarom maar even een bezoek aan Wat Phra Kheo, ofwel de Tempel van de Smaragden Buddha. Het is veruit de meest toeristische plek in Bangkok, en ik heb er de mensenmenigten ieder jaar zien toenemen. Je moet lang in de rij staan voor een kaartje, en de groepen toeristen drommen om je heen naar binnen. Schreeuwende Chinezen, dringende Russen, schuifelende Japanners en rondstappende westerlingen – de hele wereld komt hier voorbij. Mensen die hier wonen, gaan er natuurlijk niet meer heen. Maar ik vind het wel een mooi ritueel, dat kleine glimlachende en eeuwenoude beeld – dat voor de Thais zo belangrijk is – altijd voor vertrek even te bezoeken. Omdat de toeristen ín de tempel door de vele bewakers tot stilte en eerbied worden gemaand blijft de serene uitstraling van het beeld toch in tact. En in een rustig hoekje vind ik goed moment om even terug te kijken op de maanden die ik in deze stad heb doorgebracht.

Spookstation

Wie het station van de Airport Rail Link in Bangkok bezoekt, wacht een bijzondere ervaring. Het station – in het centrum van Bangkok – is de eindterminal van de high speed trein naar de luchthaven. De lay-out lijkt veel op die van de luchthaven zelf, met een aankomst en vertrekhal op twee verdiepingen, met check-in balies voor de airlines in de vertrekhal en taxiplatforms voor aankomst en vertrek ervoor. Grote schermen geven de aankomst- en vertrektijden van de vluchten weer. Behulpzaam personeel staat klaar om je de weg te wijzen. Alleen…. er zijn geen treinen en ook geen reizigers. Dit station heeft veel weg van een luchtspiegeling.

Makha Bucha

Volle maan in de derde maand van het jaar is een religieuze feestdag in Thailand, Cambodia, Myanmar en Laos. De feestdag Makha Bucha refereert aan een gebeurtenis in de negende maand na de verlichting van de Boeddha, toen deze voor een groot aantal volgelingen een preek afstak, waarin de grondbeginselen van het leven als monnik werden vastgelegd. In Thailand een openbare vrije dag, en een moment waarop veel Thais ’s avonds naar de tempel gaan om deel te nemen aan een processie. Maar Thailand zou Thailand niet zijn, als het niet vooral een kleurrijk en geurrijk feestje wordt, waarbij het tempelterrein verandert in één grote braderie, vol met eetstalletjes en ander vertier.

Hellfire

Het lijkt een onschuldig bospad waarop we lopen, maar in werkelijkheid is het de railbedding van de voormalige Birma Spoorweg. Op dit moment het domein van selfies schietende Thaise toeristen, maar ook de site van een huiveringwekkend verleden. Aangelegd voor de Japanse troepen in de tweede wereldoorlog, ten koste van ruim 100.000 slachtoffers: 12.000 geallieerde krijgsgevangenen en zo'n 90.000 aziatische (dwang) arbeiders. Er zijn heel wat boekenkasten volgeschreven over deze spoorlijn, maar een bezoek aan dit gebied blijft een indrukwekkende ervaring.

We zijn bij de Hellfire Pass in Kanchanaburi, in het westen van Thailand, een dun bevolkt bergachtig gebied met een wonderschone natuur en een beladen geschiedenis.